چای کوهی که به آن توکلیجه نیز می گویند، از تیره ی گیاهان معطر و آرامش بخش اعصاب است. گل این گیاه که به صورت سنبله ای از گل های ریز صورتی مایل به سرخ رنگ است، در میان کاسبرگ هایی با رنگ سبز روشن نقره ای و پشمالو قرار دارد. از این رو در زبان آذری به آن توکلیجه یا پشمالو گفته می شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، چای کوهی در اروپا و آمریکا به نام سنت جونز شهرت دارد و مدتی است که بسیار معروف شده و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد.
جالب است بدانید که روغن چای کوهی، مدت سه قرن در انگلستان تنها داروی زخم‌ها بوده است.
چای کوهی در ایران در دامنه کوه‌های البرز، ‌کرج،‌ چالوس و مازندران و نقاط غرب ایران به وفور یافت می‌شود.
گل‌های چای کوهی به رنگ سفید یا زرد هستند که در بالای ساقه بصورت مجتمع به چشم می‌خورند. این گل‌ها کمی معطر و دارای بوی مخصوصی هستند . میوه چای کوهی کپسولی شکل است.
ترکیبات شیمیایی:
مهمترین ماده شیمیایی چای کوهی هاپیرین Hyperin و ماده قرمز رنگی بنام هایپریسین Hypericin است. چای کوهی دارای تانن و اسید نیکوتینیک نیز هست.
خواص و نوع مصرف چای کوهی:
چای کوهی یک تقویت کنندۀ قوی برای اعصاب است . این گیاه ، مفرح ، نشاط انگیز و شادی آور بوده و دارای خاصیت ضد درد به ویژه دردهای مفصلی ، رماتیسمی ، سر درد ، سرگیجه و دردهای عصبی است
چای کوهی یک تونیک (تقویت کننده ی) قوی برای اعصاب است. این گیاه مفرح، نشاط انگیز و شادی آور بوده و دارای خاصیت ضد درد به ویژه دردهای مفصلی، رماتیسمی، سردرد، سرگیجه و دردهای عصبی است.
مصرف این گیاه خستگی ذهنی را برطرف می سازد وبه علت انرژی زایی و نشاط انگیزی می تواند برای رفع خستگی و بی حوصلگی در افراد افسرده مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر این ها چای کوهی اشتها آور و مدر ملایم است. هم چنین در تنظیم اعمال گوارشی و تقویت کبد به ویژه کمک به هضم غذا کاربرد دارد.
این گیاه در درمان بیماری های معده و روده با منشاء روانی و بیماری های اسهال توأم با تحریکات عصبی، نقش موثر و آرامش بخشی دارد.
برخی از خواص این گیاه به این شرح هستند:
۱) ضد کرم معده و روده است.
۲) ادرار آور وقاعده آور است.
۳) گرفتگی صدا را باز می‌کند و خلط آور است.
۴) برای درمان کزاز به کار می‌رود.
۵) اگر برگ آن را بصورت پودر درآورده و روی زخم‌های عمیق بپاشید آن‌ها را درمان می‌کند.
۶) درمان کننده اسهال و اسهال خونی است.
۷) برای درد دنبالچه بهترین دارو است.
۸) اگر مشکوک به خونریزی مغزی هستید و یا احتمال خونریزی مغزی وجود دارد حتما از این دارو استفاده کنید .
۹) درمان کننده بیماری مننژیت است.
۱۰) برای درمان فلج به کار می‌رود.
۱۱) سیاه سرفه را از بین می‌برد.
۱۲)درد پشت و گردن و خشکی گردن را درمان می‌کند.
۱۳) برای کم خونی مفید است.
۱۴) چای کوهی اشتها را باز می‌کند بنابراین می‌توان آنرا به بچه‌ها و افراد مسن که اشتها ندارند توصیه کرد.
۱۶) برای رفع افسردگی مفید است.
۱۷) درمان کننده بی‌خوابی است.
۱۸) در درمان سرماخوردگی معجزه می‌کند.
۱۹) برای درمان تب و اثر نیش سمی حشرات به کار می‌رود.
و بالاخره با تحقیقات جدیدی که دانشمندان روی این گیاه معجزه آسا انجام داده‌اند، دریافته‌اند که چای کوهی می‌تواند ویروس‌ها را از بین برده و حتی برای از بین بردن ویروس بیماری AIDS نیز کاربرد دارد .
مدتی است دانشمندان درباره اثر این گیاه در درمان سرطان خون تحقیقات گسترده‌ای انجام داده و به نتایج درخشانی نیز دست یافته‌اند.
همانطوری که قبل گفته شد این دارو اثر بسیار خوبی برای رفع افسردگی دارد. اگر سه متوالی از این دارو استفاده شود حالات افسردگی را از بین برده بیخوابی را مداوا می‌کند و بیماران اعتماد به نفس خود را باز می‌یابند.
مضرات :
استفاده از این گیاه دارویی برای کسانی که قرص ضد بارداری، داروهای ضد آسم و ضد سرماخوردگی و حساسیت مصرف می‌کنند توصیه نمی‌شود.