عنصر فلزی کروم که در مقادیر بسیار کم مورد نیاز انسان است، نقش اساسی در روندهای متابولیک تنظیم کننده قند خون دارد و به انسولین در انتقال گلوکز به درون سلول ها (جهت تولید انرژی) نیز کمک میکند. کروم همچنین در متابولیسم کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها شرکت میکند. مکمل های این عنصر فلزی به دو شکل وجود دارند: فاکتور تحمل گلوکز(GTF) کروم دار و پیکولینات کروم.
• چرا به کروم نیاز داریم؟
کروم هم کارآیی انسولین را افزایش میدهد و هم به حفظ متابولیسم و ذخیره چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات ها در وضعیت نرمال کمک میکند. مصرف مقادیر ناکافی کروم باعث گسترش عدم تحمل گلوکز در حالتی شبیه دیابت نوع 2 میشود. کروم همچنین در افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) و پیشگیری از بیماری های قلبی نقش دارد.
• کمبود کروم چه علائمی دارد؟
تخمین زده میشود که 25-50% جمعیت آمریکا، بیشتر از دیگر کشورهای پیشرفته، دچار کمبود کروم هستند. صنعتی شدن زنجیره عرضه مواد غذایی در آمریکا، منعکس شده در سطوح بسیار کم کروم خاک و نیز از دست دادن کروم به هنگام تهیه غذاهای تصفیه شده (مخصوصا شکر و آرد) احتمالا در این کمبود نقش دارند. نسبت جذب گوارشی کروم از مواد غذائی کم است و با افزایش سن کمتر هم میشود: مسنین بیشتر در خطر کمبود کروم قرار دارند. اگر چه کمبود کروم دیده میشود اما این کمبود ندرتا تهدیدی بالینی برای زندگی فرد ایجاد میکند.
باتوجه با تاثیر کروم بر کارآئی انسولین، کمبود آن میتواند در گسترش سندرم های متابولیک و دیابت کمک کند. بطوریکه حتی کمبود ملایم کروم مشکلاتی در متابولیسم قند ایجاد کرده و میتواند علائم دیگری چون اضطراب و خستگی را به همراه داشته باشد. از دیگر تاثیرات کمبود کروم بر بدن میتوان به تغییر متابولیسم کلسترول، کاهش رشد نوجوانان و تاخیر در التیام زخم های ناشی از آسیب یا جراحی اشاره کرد.
مقدار نیاز روزانه بالغین و اطفال به کروم چقدر است؟
انستیتو ملی بهداشت آمریکا (NIH) مقادیر زیر را توصیه میکند:
میکروگرم در روز افراد
35 مردان 19 – 50 ساله
30 مردان بالای 50 سال
25 زنان 19 – 50 ساله
20 زنان بالای 50 سال
30 زنان باردار بالای 19 سال
45 زنان شیرده بالای 18 سال
2/. نوزادان 0 – 6 ماهه
5/5 اطفال 7 – 12 ماهه
11 اطفال 1 – 3 ساله
15 اطفال 4 – 8 ساله
25 نوجوانان 9 – 13 ساله (مذکر)
21 نوجوانان 9 – 13 ساله (مونث)
35 جوانان 14 - 18 ساله (مذکر)
25 جوانان 14 - 18 ساله (مونث)
• کدام منابع غذائی غنی از کروم هستند؟
مخمر آب جو، کلم بروکلی، آب انگور، گوشت و غلات سبوس دار منابع بسیار عالی هستند. بعضی از میوه ها، سبزیجات و ادویه جات دارای کروم هستند. کاهو، پیاز خام و گوجه فرنگی رسیده منابع خوبی هستند. در جدول زیر مقادیر کروم برخی مواد غذائی آورده شده است:
نوع غذا کروم (میکروگرم)
نصف پیمانه کلم بروکلی 11
یک پیمانه آب انگور 8
یک پیمانه پوره سیب زمینی 3
یک قاشق چایخوری سیر خشک 3
یک قاشق غذاخوری ریحان خشک 2
74 گرم گوشت گاو 2
یک پیمانه آب پرتقال 2
74 گرم گوشت سینه بوقلمون 2
2 برش نان سبوس دار 2
یک عدد سیب متوسط با پوست 1
یک عدد موز متوسط 1
نصف پیمانه لوبیا سبز 1
• چه عواملی بر میزان کروم بدن تاثیر میگذارند؟
جذب گوارشی کروم کم است (بین 0.4 تا 2.5% مقدار مصرف شده جذب میشود) و اضافه آن از راه مدفوع از بدن خارج میشود. ترکیباتی مانند ویتامین C (موجود در میوه ها، سبزیجات و آب آنها) و نیاسین (موجود در گوشت قرمز، مرغ، ماهی و غلات) باعث افزایش جذب کروم میشوند. کروم درون بدن در کبد، طحال، بافت نرم و استخوان ها ذخیره میشود.
در این موارد با افزایش دفع کروم و کاهش ذخیره کروم بدن، خصوصا در حالت مصرف ناکافی، احتمال کمبود کروم افزایش مییابد: رژیم غذائی غنی از قندهای ساده (شامل بیش از 35٪ از کالری) با افزایش دفع ادراری کروم، عفونت، ورزش های سنگین، بارداری و شیردهی، انواع استرس ها (مثل ضربه های سنگین بدنی ).
• آیا مصرف مقادیر زیاد کروم خطرناک است؟
محققین هیچگونه عارضه جانبی در مصرف دوزهای زیاد کروم گزارش نکرده اند.
• چه تداخلاتی بین کروم و داروها وجود دارد؟
با توجه به تداخل موجود در مصرف همزمان کروم و برخی داروها، بهتر است پیش از استفاده از هر نوع مکمل با پزشک خود مشورت نمائید. تابلوی زیر برخی از این تداخلات را نشان میدهد.
نوع داروها نوع تداخل
• آنتی اسیدها
• کورتیکواستروئیدها
• مهار کننده های گیرنده های H2 (مانند سایمیتیدین، فاموتیدین، نیزاتیدین و رانیتیدین)
• مهار کننده های پمپ هیدروژن (مانند امپرازول، پانتوپرازول و ازومپرازول) این داروها با تغییر اسیدیته معده باعث اختلال در جذب کروم یا افزایش دفع آن میشوند.
• بتا بلوکرها (مانند آتنولول یا پروپرانولول)
• کورتیکواستروئیدها
• انسولین
• نیکوتینیک اسید
• ضد التهاب های غیر استروئیدی
• مهار کننده های پروستاگلاندین (مانند ایبئپروفن، ایندومتاسین، ناپروکسن، پیروکسیکام و آسپیرین) مصرف همزمان این داروها با کروم باعث افزایش اثرات درمانی آنها یا افزایش جذب کروم میشود.