ادویه دارویی زرد چوبه از ازل با ریشه های فرهنگ انسانی آمیخته شده است و نتیجه تحقیقات علمی مدرن اثرات مفید آن در سلامتی انسان را ثابت کرده است. امروزه زردچوبه یکی از پر تحقیقات ترین گیاهان داروئی است. اثرات درمانی زردچوبه و ترکیبات موجود در آن (بخصوص کورکومین ها) موضوع بیش از 5600 مقالات کارشناسی شده و مطالعات پزشکی است.
 براساس این تحقیقات، اثرات درمانی زرد چوبه با بسیاری از داروهای شیمیائی قابل مقایسه است:
•    آتورواستاتین (ضد کلسترول): اثرات کورکومینوئیدهای استخراج شده از زردچوبه روی اختلال عملکرد اندوتلیال عروق خونی (منجر به آترواسکلروزیس) مشابه داروی شیمیائی آتورواستاتین است. بعلاوه کورکومینوئیدها باعث کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 میگردند.
•    کورتیکواستروئیدها: اثرات مفید کورکومین (موجود در زرد چوبه و زعفران) در درمان التهاب مزمن مشیمیه قدامی (بیماری التهابی چشم) با کورتیکواستروئیدها قابل مقایسه بود. در تحقیق دیگری در مدل حیوانی در سال 2008، اثرات همسان کورکومین و دگزامتازون بعنوان درمان جایگزین در حفاظت از ریه در آسیب مرتبط با پیوند (با مکانیسم  کنترل ژن های دخیل در پروسه التهاب) ثابت گردید.
•    فلوکستین و ایمیپرامین (ضد افسردگی): در مدل حیوانی، اثرات کورکومین در کاهش افسردگی با فلوکستین و ایمیپرامین قابل مقایسه بود
•    آسپیرین (رقیق کننده خون): کورکومین اثرات ضد انعقادی مشابه آسپیرین است و میتواند در بیماران مستعد ترومبوزیس عروقی مفید باشد.
•    داروهای ضد التهابی: در تحقیق انجام شده در 2004 نشان داده شد که کورکومین ( و نیز رسوراترول) اثرات ضد التهابی  و ضد تکثیر سلول های سرطانی مشابه آسپیرین، ایبوبروفن، فنیل بوتیزون، ناپروکسن، ایندومتاسین، دیکلوفناک، دگزامتازون، سلکوسیب و تاموکسیفن دارد.
•    اگزالیپتین (شیمی درمانی): اثرات درمانی کورکومین در ممانعت از تکثیر سلول های سرطان کولورکتال مشابه این داروی شیمی درمانی بود
•    متفورمین (ضد دیابت): در تحقیق انجام شده در سال 2009 برای ارزیابی اثرات کورکومین در درمان دیابت نشان داده شد که میتواند آنزیم AMPK (افزاینده بازجذب گلوکز) را فعال و بیان ژن ساخت گلوکز در کبد را مهار کند. جالب توجه آنکه مطالعه ثابت کرد که کورکومین 500 -100000 بار از متفورمین در فعالسازی آنزیم AMPK قوی تر است.


امروزه میلیون ها نفر در سراسر دنیا جهت تسکین دردهای التهابی ناشی از انواع آرتریت ها، روزانه داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی را مصرف میکنند اما کاملا از وجود جایگزین طبیعی به مراتب امن تر و حداقل به همان اندازه موثر تر بی اطلاع هستند.
آخرین تحقیقات کلینیکی انجام شده در سال 2012 نشان داد که عصاره زردچوبه میتواند التهاب را در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو کاهش دهد. محققین اثرات ضدالتهاب عصاره زردچوبه در کاهش ترشح آنزیم سیکلواکسیناژ2 (التهاب زا) در مایع مفصلی (مایع واقع در حفرات مفصل زانو که به کاهش اصطکاک بین غضروف های مفصلی به هنگام حرکت کمک میکند) را با دیکلوفناک سدیم در دو گروه مبتلا به استئوآرتریت زانو بصورت آزمون کاملا تصادفی بررسی کردند. در مطالعه انجام شده یک گروه روزانه در سه نوبت 30 میلیگرم عصاره زردچوبه و گروه دیگر روزانه در سه نوبت 25 میلیگرم دیکلوفناک برای 4 هفته دریافت کردند. در پایان دوره درمان، نمونه مایع مفصلی با آسپیراسیون گرفته شد و میزان ترشح آنزیم سیکلواکسیناژ2 توسط منوسیت ها بررسی گردید.
نتایج نشان داد که در گروه دریافت کننده عصاره زردچوبه  و دریافت کننده دیکلوفناک میزان کاهش ترشح آنزیم به ترتیب 0.7±0.51 و 0.67±0.45 بود. از نظر آماری هیچگونه اختلاف معنی داری بین دوگروه وجود نداشت، یعنی عصاره زرد چوبه به اندازه دیکلوفناک در کاهش التهاب موثر بود.
نکته جالب و قابل توجه در این مطالعه اثبات اثر ضد درد و التهاب عصاره زردچوبه در مقایسه با دیکلوفناک نبود بلکه نشان دادن این نکته که این عصاره کاملا ایمن بوده و عوارض جانبی همراه با مصرف دیکلوفناک (افزایش مرگ و میر قلبی، سقط جنین و تشنج) را ندارد.
آمار نشان میدهد که در سال 2006 حدود 26 میلیون نفر در سراسر دنیا از ابتلا به آلزایمر رنج میبردند وپیش بینی شده که این تعداد در سال 2050 چهاربرابر خواهد شد یعنی یک نفر از هر 85 نفر مبتلا خواهد بود. در نظر داشتن وسعت جهانی این مشکل، توجه به مداخلات پیشگیرانه و درمانی بی خطر و موثر پزشکی و جایگزین طبیعی به طور یکسان در حال رشد است.
زردچوبه نتایج قابل توجهی در بهبود علائم بیماران مبتلا به آلزایمر نشان داده است. مصرف زردچوبه برای بیش از 5000 سال در هندوستان یکی از دلیل عمده در این حقیقت است که امروزه روستائیان و شهرنشینان هندوستان کمترین آمار ابتلا به آلزایمر را در سراسر جهان دارند. در تحقیقی که اخیرا انجام شده آورده شده که مصرف روزانه کمتر از یک گرم زردچوبه برای 3 ماه در بیماران مبتلا به آلزایمر، موجب پیشرفت های چشمگیری در درمان میشود.
مطالعات نشان داده که کورکومین (ماده موثره زردچوبه) قادر به افزایش توانائی پاکسازی پلاک های پاتولوژیکی بتا آمیلوئیدی (عامل بیماری) در بیماران آلزایمری است و اگر به همراه ویتامین D3 تجویز شود میتواند روند ترمیم عصبی را بیشتر پیش ببرد.
از دیگرمکانیسم های ثابت شده زردچوبه بر علیه بیماری آلزایمر:
•    ضد التهاب: کورکومین اثر محافظتی در پروسه التهاب دارد
•    آنتی اکسیداتیو: کورکومین با خواص آنتی اکسیدانی میتواند تخریب سلولی را کاهش دهد.
•    آنتی سایتوتوکسیک: کورکومین اثر محافظتی بر علیه خواص تخریب سلولی پروتئین های بتا آمیلوئید دارد
•    ضد ساخت آمیلوئیدها: زردچوبه دارای ترکیبات متنوعی است (کورکومین، تتراهیدروکورکومین، دمتوکسی کورکومین، بیس دمتوکسی کورکومین) که با مهار ساخت پروتئین های آمیلوئیدی ضربه مهلکی به عامل اصلی بیماری آلزایمر وارد میکند
•    ترمیم عصبی: کورکومینوئیدها میتوانند آسیب های پروتئین آمیلوئید روی حافظه را با توانائی ترمیم عصبی جبران کنند
•    شلات کننده فلزات: از آنجائیکه کورکومین تمایل زیادی برای اتصال به آهن و مس (ونه روی) دارد، میتواند جلوی آسیب ناشی از آهن در بیماری آلزایمر را بگیرد
از دیگر ترکیبات طبیعی موثر در درمان آلزایمر، علاوه بر زردچوبه:
1-    روغن نارگیل: میتواند با افزایش اجسام کتونی تقویت کننده مغز باعث بهبود علائم زوال شناختی شود
2-    کاکائو: ترکیبات پروسیانیدینی موجود در کاکائو میتوانند از سلول های مغزی در برابر پراکسیداسیون لیپیدی مرتبط با مرگ سلول های عصبی در بیماری آلزایمر محافظت کند
3-    مریم گلی: اثرات درمانی مفید عصاره مریم گلی در بیماران مبیتلا به آلزایمر خفیف تا متوسط ثابت شده است
4-    اسید فولیک: مهمترین منبع این ترکیب متعلق به ویتامین های گروه B برگ سبز گیاهان است. تمامی انواع ویتامین های گروه B در پیشگیری و درمان بیماری آلزایمر باارزش هستند
5-    رسوراترول: این ترکیب که عمدتا در انگور، بادام زمینی و شوکولات یافت میشود دارای اثرات ثابت شده ای در درمان آلزایمر است.
6-    جینکگو: اثرات درمانی جینکگو در درمان و بهبود علائم بیماری آلزایمر معادل داروی شیمیائی Aricept (Donepezil Hydrochloride) است.
7-    بادرنجبویه: اثرات مفید درمانی این گیاه در بیماران مبتلا به آلزایمر خفیف تا متوسط نشان داده شده است.
8-    زعفران: در درمان آلزایمر خفیف تا متوسط، زعفران اثراتی مشابه داروی شیمیائی  Aricept (Donepezil Hydrochloride) دارد

در تحقیق انجام شده در سال 2012 نشان داد که کورکومینوئیدها (ترکیبات فنولی موجود در زردچوبه) به میزان 56% احتمال وقوع سکته قلبی در بیماران پس از انجام جراحی قلب باز را کاهش دهند. با توجه به اینکه کورکومینوئیدها موجب کاهش مقدار عوامل پیش التهابی (سیتوکین ها) در حین عمل جراحی بای پس قلبی و نیز کاهش مرگ سلول های قلبی میشوند، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که زردچوبه یک اثر محافظ قلبی دارد ودرمان مفیدی برای این بیماران است.