تحقيقات انجام شده نشان مي دهند كه مصرف زياد دخانيات و حتي بسياري از داروها، باعث كمبود B۱۲ شده و تاثير سوئي بر فعاليت بسياري از آنزيم هاي بدن مي گذارد.
به گزارش افکارنیوز، علائم كمبود ويتامين B۱۲ در همه افراد به صورت يكسان بروز نمي كند ممكن است كه شما و نزديكترين دوست تان هر دو به اين مشكل دچار باشيد ولي علائم متفاوتي نشان دهيد. به همين دليل گاه تشخيص اين كمبود دشوار است و ممكن است كمبود ويتامين B۱۲ شدت يافته و فرد به درمان فوري نياز داشته باشد. حتي با وجود پيشرفت روش هاي تشخيص آزمايشگاهي، هنوز هم نمي توان در مورد ويتامين B۱۲ با قاطعيت سخن گفت و تحقيقات گسترده تري لازم است. علائم و نشانه هاي كمبود ويتامين B۱۲ در افراد مختلف متفاوت است و ذكر همه آنها به علت تنوع زياد باعث سردرگمي مي شود، اما بهتر است كه ابتدا به ناخن هايتان نگاه بيندازيد. آيا ناخن هايتان شيار شيار شده اند يا حالت هلالي خود را از دست داده اند؟ همين علامت ساده خبر از كمبود ويتامين B۱۲ مي دهد.

تاريخچه ويتامين B۱۲

در دهه ۱۹۵۰ دكتر توماس اديسون نوعي كم خوني بسيار خطرناك و كشنده را معرفي كرد كه در حقيقت كمبود ويتامين B۱۲ بوده است. در سال ۱۹۲۶، جورج ريچارد، ادعا كرد ۴۵ بيمار دچار كم خوني با مصرف مقدار زيادي جگر خام درمان شده اند. در سال ۱۹۳۴، عامل اين نوع كم خوني خاص را كمبود يك نوع ويتامين ناميدند. در سال ۱۹۴۸ ويتامين B۱۲ خالص سازي شد. در سال ۱۹۵۶، يك شيميدان بريتانيايي، ساختار مولكولي B۱۲ را تشريح كرد. با افزايش دانش شيمي در مورد مولكول B۱۲، كم خوني كشنده با تزريق ويتامين B۱۲ درمان شد. امروز، دانشمندان مي دانند كه كم خوني فقط يكي از علائم پيچيده كمبود ويتامين B۱۲ است.
تحقيقات انجام شده نشان مي دهند كه مصرف زياد دخانيات و حتي بسياري از داروها، باعث كمبود B۱۲ شده و تاثير سوئي بر فعاليت بسياري از آنزيم هاي بدن مي گذارد.

كمبود ويتامين B۱۲ معمولاً در چه افرادي ديده مي شود؟

ـ كساني كه به بيماري هاي خود ايمني مانند لوپوس و ام اس دچارند.
ـ افراد سيگاري به ويژه اگر در طول روز با انواع استرس مواجه اند.
ـ افرادي كه دچار كاهش اشتها شده اند، وزن بدن شان كاهش يافته و كارايي حافظه شان افت كرده است.
ـ افرادي كه تحت جراحي هاي لوله گوارش و به ويژه برداشت بخشي از معده قرار گرفته اند.
ـ افرادي كه داروهايي مثل امپرازول، مت فرمين (براي ديابتي ها)، اغلب قرص هاي ضد افسردگي و يا انواع آنتي اسيدها مصرف مي كنند.
ـ بيماراني كه به بيماري هاي معده اي ـ روده اي دچارند.
ـ خانم هايي كه دچار مشكلات بارداري شده و يا جنين داخل رحم شان بسيار بزرگ شده است.
ـ افرادي كه به اختلالات خوردن مانند بي اشتهايي يا پراشتهايي عصبي دچارند.
ـ افراد گياهخوار

ديگر علائم كمبود ويتامين B۱۲

علائم اوليه كمبود ويتامين B۱۲ به راحتي قابل تشخيص است. كم خوني ناشي از كمبود اين ويتامين با مصرف فوليك اسيد پوشانده مي شود. برخي نشانه هاي عصبي ـ رواني كمبود اين ويتامين نيز به راحتي قابل تشخيص هستند مثلاً كمبود ويتامين B۱۲ باعث كرختي دست ها و پاها شده، و همچنين باعث كند شدن عكس العمل ها مي شود، در ميان اين علائم، گيجي و اختلالات ذهني، رايج هستند. افسردگي ناشي از كمبود ويتامين B۱۲ اگر درمان نشود ممكن است به برخي بيماري هاي رواني تبديل شود. ديگر عوارض كمبود اين ويتامين عبارت است از:
ـ ضعف و خستگي و سردردهاي خفيف
ـ تپش قلب و مشكلات تنفسي
ـ رنگ پريدگي
ـ زخم هاي دهاني مثل آفت
ـ خونريزي لثه ها و بافت هاي دهان
ـ كاهش وزن
ـ اسهال و يبوست
ـ كرختي شديد انگشتان دست و پا
ـ مشكل در راه رفتن
ـ تغييرات خلق و خو و افسردگي
ـ كاهش حافظه و حتي آلزايمر.

كمبود ويتامين B۱۲ و افسردگي

ويتامين هاي گروه B از ريزمغذي هايي هستند كه مي توانند تاثيري مستقيم بر خلقيات و احساس نشاط داشته باشند. اين ويتامين ها در مورد سوخت و ساز بدن نيز نقش موثري دارند. ويتامين B۱۲ كه نام ديگر آن كوبالامين است گاهي در اثر برخي عوامل از جمله رژيم هاي غذايي گياهي، مصرف سيگار، بيماري هاي كبدي، بارداري و... در بدن كاهش مي يابد و اين كمبود عوارضي مانند كاهش وزن، كم خوني، بي اشتهايي، كاهش تمركز، ضعيف شدن سيستم ايمني، پرخاشگري، گيجي، بيقراري و افسردگي را در پي دارد. ويتامين B۱۲ براي شكل گيري گلبول هاي قرمز خون ضروري است و كمبود آن باعث بروز مشكل در انتقال و جابجايي اكسيژن مي شود. اين اختلال منشاء بروز مشكلات رواني مانند افسردگي است.

درمان كمبود ويتامين B۱۲

درمان كمبود ويتامين B۱۲ با توجه به دليل پديدآورنده اين كمبود صورت مي گيرد. اگر مشكل در جذب ويتامين B۱۲ باشد، تجويز ويتامين لازم است. براي اين منظور پزشك يا متخصص تغذيه به بيمار تزريق يا استفاده از قرص هاي ويتامين را توصيه مي كند. در برخي افراد مصرف مكمل ويتامين B۱۲ براي درمان توصيه مي شود. اگر در برنامه غذايي تان از محصولات غذايي حيواني استفاده نمي كنيد (گياهخوار هستيد) و به اين دليل دچار كمبود ويتامين B۱۲ شده ايد، بايد از طريق مصرف مكمل ها اين كمبود را برطرف كنيد و در كنار مكمل از قرص ويتامين B۱۲ و يا تزريق آن نيز استفاده كنيد.

مواد غذايي حاوي ويتامين B۱۲

مصرف به اندازه و كافي گوشت، مرغ، غذاهاي دريايي، شير، پنير و تخم مرغ از كمبود اين ويتامين جلوگيري مي كند. اگر از محصولات غذايي حيواني استفاده نمي كنيد، بايد طبق نظر و توصيه متخصص تغذيه مورد درمان قرار بگيريد. اگر دچار علائم كمبود ويتامين B۱۲ شده ايد وقت را تلف نكنيد و هر چه سريع تر موضوع را با يك متخصص تغذيه در ميان بگذاريد تا بعد از انجام آزمايش خون و تعيين سطح B۱۲ خون، اقدامات درماني لازم انجام گيرد.