ملاتونین را می توان قرص خواب موثری و قدرتمندی نامید که به طور طبیعی در بدن آدمی تولید می شود. این ماده در بدن آدمی و در غده صنوبری مغز تولید شده و بدن را در تنظیم چرخه خواب شبانه یاری می کند. علت اینکه میزان خواب موثر شبانه آدمی با گذشت سن، کمتر و کمتر می شود، کاهش تدریجی میزان ترشح این ماده است که کاهش آن با افزایش سن در بدن انسان رخ می دهد. دانشمندان بر این عقیده هستند که جوانان به دلیل اینکه ملاتونین بیشتری در بدنشان دارند، بهتر و راحتر از افراد کهنسال به خواب می روند.
اینکه در ایران، داروی ضد حسایت را به جای داروی حجم ساز به خورد ورزشکارن رشته های قدرتی می دهند و از اکسی متولون تاریخ مصرف گذشته، متان روسی تهیه کرده و روی کمپانی های داروسازی روسیه را کم می کنند، چیز جدیدی نیست اما چندی قبل متوجه شدم که برخی از همین قلابی فروشان، داروهای اصل و قلابی حاوی ملاتونین را به عنوان اکسیر لاغری و کات به ورزشکاران از همه جا بی خبر می فروشند. این عزیزان حتی برای خود من هم از خواص جادویی این دارو داستانها سرودند و حکایتها تعریف کردند؛ به طوری که حقیر حتی به اندک اطلاعاتی که در مورد علم پزشکی و فارماکولوژی داشتم نیز شک کردم! و همین شد که برای بالا بردن سطح آگاهی ورزشکاران و ایضا نیز برای مطالعه خودم، این مقاله را ترجمه نمودم!
ملاتونین ممکن است موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و از میزان رادیکالهای آزاد تولید شده در بدن نیز کم کرده و در بهبود خلق و خوی افراد نیز موثر باشد اما مهمترین وظیفه و تاثیر آن در بدن را می توان در بهبود کیفیت خواب شبانه دانست. تحقیقات در مورد این ماده کماکان ادامه دارد اما این موضوع اثبات شده است که فراوانی معقول این ماده در بدن، بدون اینکه عوارض جانبی معمول و شایع داروهای خواب آور نظیر: دیازپام و غیره را داشته باشد، موجب تسریع در خوابیدن شده و از بیدار شدنهای ممتد و پیاپی در حین خواب شبانه نیز به خوبی جلوگیری می کند. مصرف داروهای حاوی این ماده برای کسانی که مدام در سفر هستند و یا بنا به دلایلی، از کم خوابی های خفیف رنج می برند، حکم نوشدارو را خواهد داشت. اما استفاده از آن برای کاستن از وزن و یا سوزاندن چربی های زاید و ... اثراتی هستند که دارو فروشان ایرانی آنها را به این زبان بسته نسبت می دهند!
اشاره به این نکته را ضروری می دانم که مصرف این دارو جدیدا در دنیای حرفه ای پرورش اندام رواج و شیوع پیدا کرده است. استفاده طولانی مدت از داروهای محرک سیتم عصبی همانند کافئین، افدرین و ... و همچنین استفاده از استروئیدهای آنابولیک که حرفه ای ها و حتی آماتورهای دنیای ورزشهای قدرتی نیز با آنها بیگانه نیستند، موجب بروز اختلال در خواب منظم و مطلوب شبانه شده و عارضه بی خوابی را به همراه می آورد. به تبع این عارضه، ورزشکاران رشته های قدرتی نیز از ملاتونین برای غلبه بر بیخوای استفاده کرده و تا حدود زیادی نیز موفق به مهار و کنترل آن می شوند. این گفته به این معنی نیست که افراد غیر ورزشکار نمی توانند از این دارو بهره بگیرند.
دز مصرف داروهای حاوی این ماده در افراد مختلف، متفاوت است. دز متوسط و کارساز این دارو بین 1 الی 200 میلی گرم متغیر است.

آیا داروهای حاوی هورمون ملاتونین عوارض جانبی خاصی را به دنبال دارد؟

تحقیقی که در مورد ملاتونین و مصرف فرم دارویی این ترکیب صورت گرفته بود، به این نتیجه رسیده است که 10 درصد از کسانی که از این دارو استفاده می کنند، تاثیر مثبت و یا منفی خاصی را تجربه نمی کنند و 10 درصد این افراد نیز از عوارضی نظیر: سر درد، کابوسهای شبانه، منگی و گیجی به هنگام صبح، افسردگی خفیف و افت محسوس قوای **** شکایت می کنند. با این وجود، این تحقیق به روشنی اثبات کرده است، کسانی که در حدود 600 الی 3000 دز از داروهای حاوی این هورمون را مصرف کرده بودند، هیچ عارضه ناگواری را گزارش نکرده اند. تحقیقات بالینی و آزمایشاتی که بر روی نمونه های حیوانی انجام گرفته است، این نکته را به روشنی نشان می دهد که مصرف این دارو با کنترل رشد و بزرگ شدن برخی تومورها، تقویت سیستم عصبی و محافظت سلولها در برابر عوامل مضر همراه بوده است. محققین عقیده دارند که مصرف این دارو همچنین روند طبیعی پیری را به تاخیر می اندازد اما به ابن نکته نبز توجه داشته باشید که اولا این نتایج هنوز در مراحل تحقیق قرار دارند و علاوه بر این، این گفته به این معنی نیست که این دارو همان اکسیر جوانی است. ملاتونین تنها تاثیر خفیف و ملایمی درکاستن از سرعت روند طبیعی پیری دارد. نگرانی عمده ای که در مصرف این دارو وجود دارد، این است که استفاده از دزهای بالای آن، علاوه بر این که قطعا خطرات آنی و فوری را به دنبال دارد بلکه حتی در طولانی مدت نیز ممکن است منجر به بروز عوارض ناشناخته و خطرناکی گردد. یک دز 1 میلی گرمی از این دارو که کمترین دز مصرف آن نیز محسوب می شود، 3 برابر بیشتر از اندازه نرمال ملاتونین موجود در خون را وارد بدن می کند

مصرف این دارو برای زنان باردار و همچنین برای زنانی که در دوره شیر دهی قرار دارند، ممنوع اعلام شده است. دزهای بالابی این دارو حتی مکمن است همانند قرص های ضد بارداری عمل کرده و از باردار شدن زنان جلوگیری کند.

آیا ملاتونین طول عمر آدمی را افزایش خواهد داد؟

هیچ تحقیقی که بر روی نمونه های انسانی انجام شده و این فرضیه را نیز تایید کند، تا به حال صورت نگرفته است. اما تحقیقاتی که بر روی موشهای صحرایی و موشهای آزمایشگاهی انجام گرفته، به این نتیجه رسیده است که مصرف مداوم این دارو، در حدود 20 درصد به طول عمر این موجودات اضافه کرده است. اگر ملاتونین می تواند عمری طولانی و سلامتی پایدار را به شما ببخشد، این نتیجه را بی شک باید در کم شدن از میزان رادیکالهای موجود در بدن، تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش ترشح هورمون رشد و تنظیم خواب شبانه جستجو کرد.

آیا مصرف خارجی ملاتونین با افزایش قوای **** همراه خواهد بود؟

شواهدی برای اثبات این ادعا در دست نیست اما تحقیقی که بر روی نمونه های جانوری انجام شده، به این نتیجه رسیده است که مصرف منظم و مداوم دزهای پایین این دارو، از افت تدریجی و طبیعی حجم و میزان ترشح هورمون تستوسترون که متعاقب روند طبیعی پیری در بدن جانوران رخ می دهد، به خوبی جلوگیری می کند و همین امر نیز به خودی خود منجر به حفظ قوا میل **** در سنین پیری و سالخوردگی می گردد.

آیا ملاتونین برای بدن سمی است؟

این ماده را می توان از سالم ترین و کم ضررترین داروها و ترکیبات موجود در دنیا به حساب آورد. مصرف 600 الی 3000 دز از این دارو، تاثیر منفی خاصی را در انسان نداشته است. تنها عارضه این دارو به صورت خواب آلودگی و کند شدن واکنش انسان دیده می شود.
این دارو را تنها باید در موقع شب و ترجیحا 3 دقیقه قبل از رفتن به بستر به کار ببرید. اگر شما به دلیل شغلی که دارید، مدام در سفر هستید و یا برای شرکت در مسابقات رسمی و مهم، مجبور به مسافرتهای طولانی با قطار، اتوبوس و یا حتی با هواپیما هستید، مصرف یک دز 300 میکروگرمی از این دارو، قبل از خواب سبک بین سفر و همچنین مصرف یک دز 5/1 میلی گرمی آن، قبل از رفتن به بستر، نتایج بسیار مطلوبی را در پی داشته و خواب آشفته شما را تنظیم خواهد کرد. بر خلاف آنچه که عموم تصور می کنند، این دارو معمولا موجب کسل شدن انسان در هنگام صبح نمی گردد اما در صورتی که با مصرف این دارو، در بیدار شدن از خواب به هنگام صبح مشکل پیدا می کنید و یا از کسالت طولانی مدت و پایدار در هنگام بیدار شدن از خواب رنج می برید، از دز مصرف آن کم کنید. مصرف این دارو بسیار بسیار کمتر از مصرف داروهای خواب آور معمولی نظیر دیازپام و غیره به کسالت و کرختی انسان در حین بیدار شدن از خواب منجر می گردد.
فرمهای دارویی این هورمون که در داروخانه ها عرضه می شود، غالبا از منابع حیوانی تهیه و استحصال می گردد. این دارو به دلیل اینکه منشا حیوانی دارد، احتمال آلوده بودن آن به ویروسها و یا دیگر عوامل بیماری زا و همچنین امکان آلوده بودن آن به بافتهای بدن جانداران نیز منتفی نیست. آلوده بودن نمونه های دارویی این هورمون به بافتهای حیوان و جانوری که این ماده از بدن آن استحصال می گردد، ممکن است منجر به بروز پاسخ ایمنی در بدن اشخاصی گردد که این دارو را مصرف می کنند. در صورت بروز این مشکل، شخص مصرف کننده ناگزیر از قطع مصرف دارو و مراجعه به پزشک خواهد بود. اخیرا نمونه های مصنوعی این دارو نیز به بازار عرضه شده است که تاثیری مشابه با نمونه های حیوانی را از خود نشان می دهند و با این وجود، مصرف آنها، عارضه جانبی واکنش دفاعی بدن و یا آلودگی آن به عوامل بیماری زای ویروسی را نیز در پی ندارد.