تحقيقات انجام شده نشان مي دهند که مصرف زياد دخانيات و حتي بسياري از داروها، باعث کمبود B۱۲ شده و تاثير سوئي بر فعاليت بسياري از آنزيم هاي بدن مي گذارد.
به گزارش افکارنیوز، علائم کمبود ويتامين B۱۲ در همه افراد به صورت يکسان بروز نمي کند ممکن است که شما و نزديکترين دوست تان هر دو به اين مشکل دچار باشيد ولي علائم متفاوتي نشان دهيد. به همين دليل گاه تشخيص اين کمبود دشوار است و ممکن است کمبود ويتامين B۱۲ شدت يافته و فرد به درمان فوري نياز داشته باشد. حتي با وجود پيشرفت روش هاي تشخيص آزمايشگاهي، هنوز هم نمي توان در مورد ويتامين B۱۲ با قاطعيت سخن گفت و تحقيقات گسترده تري لازم است. علائم و نشانه هاي کمبود ويتامين B۱۲ در افراد مختلف متفاوت است و ذکر همه آنها به علت تنوع زياد باعث سردرگمي مي شود، اما بهتر است که ابتدا به ناخن هايتان نگاه بيندازيد. آيا ناخن هايتان شيار شيار شده اند يا حالت هلالي خود را از دست داده اند؟ همين علامت ساده خبر از کمبود ويتامين B۱۲ مي دهد.
تاريخچه ويتامين B۱۲
در دهه ۱۹۵۰ دکتر توماس اديسون نوعي کم خوني بسيار خطرناک و کشنده را معرفي کرد که در حقيقت کمبود ويتامين B۱۲ بوده است. در سال ۱۹۲۶، جورج ريچارد، ادعا کرد ۴۵ بيمار دچار کم خوني با مصرف مقدار زيادي جگر خام درمان شده اند. در سال ۱۹۳۴، عامل اين نوع کم خوني خاص را کمبود يک نوع ويتامين ناميدند. در سال ۱۹۴۸ ويتامين B۱۲ خالص سازي شد. در سال ۱۹۵۶، يک شيميدان بريتانيايي، ساختار مولکولي B۱۲ را تشريح کرد. با افزايش دانش شيمي در مورد مولکول B۱۲، کم خوني کشنده با تزريق ويتامين B۱۲ درمان شد. امروز، دانشمندان مي دانند که کم خوني فقط يکي از علائم پيچيده کمبود ويتامين B۱۲ است.
تحقيقات انجام شده نشان مي دهند که مصرف زياد دخانيات و حتي بسياري از داروها، باعث کمبود B۱۲ شده و تاثير سوئي بر فعاليت بسياري از آنزيم هاي بدن مي گذارد.
کمبود ويتامين B۱۲ معمولاً در چه افرادي ديده مي شود؟
ـ کساني که به بيماري هاي خود ايمني مانند لوپوس و ام اس دچارند.
ـ افراد سيگاري به ويژه اگر در طول روز با انواع استرس مواجه اند.
ـ افرادي که دچار کاهش اشتها شده اند، وزن بدن شان کاهش يافته و کارايي حافظه شان افت کرده است.
ـ افرادي که تحت جراحي هاي لوله گوارش و به ويژه برداشت بخشي از معده قرار گرفته اند.
ـ افرادي که داروهايي مثل امپرازول، مت فرمين (براي ديابتي ها)، اغلب قرص هاي ضد افسردگي و يا انواع آنتي اسيدها مصرف مي کنند.
ـ بيماراني که به بيماري هاي معده اي ـ روده اي دچارند.
ـ خانم هايي که دچار مشکلات بارداري شده و يا جنين داخل رحم شان بسيار بزرگ شده است.
ـ افرادي که به اختلالات خوردن مانند بي اشتهايي يا پراشتهايي عصبي دچارند.
ـ افراد گياهخوار
ديگر علائم کمبود ويتامين B۱۲
علائم اوليه کمبود ويتامين B۱۲ به راحتي قابل تشخيص است. کم خوني ناشي از کمبود اين ويتامين با مصرف فوليک اسيد پوشانده مي شود. برخي نشانه هاي عصبي ـ رواني کمبود اين ويتامين نيز به راحتي قابل تشخيص هستند مثلاً کمبود ويتامين B۱۲ باعث کرختي دست ها و پاها شده، و همچنين باعث کند شدن عکس العمل ها مي شود، در ميان اين علائم، گيجي و اختلالات ذهني، رايج هستند. افسردگي ناشي از کمبود ويتامين B۱۲ اگر درمان نشود ممکن است به برخي بيماري هاي رواني تبديل شود. ديگر عوارض کمبود اين ويتامين عبارت است از:
ـ ضعف و خستگي و سردردهاي خفيف
ـ تپش قلب و مشکلات تنفسي
ـ رنگ پريدگي
ـ زخم هاي دهاني مثل آفت
ـ خونريزي لثه ها و بافت هاي دهان
ـ کاهش وزن
ـ اسهال و يبوست
ـ کرختي شديد انگشتان دست و پا
ـ مشکل در راه رفتن
ـ تغييرات خلق و خو و افسردگي
ـ کاهش حافظه و حتي آلزايمر.
کمبود ويتامين B۱۲ و افسردگي
ويتامين هاي گروه B از ريزمغذي هايي هستند که مي توانند تاثيري مستقيم بر خلقيات و احساس نشاط داشته باشند. اين ويتامين ها در مورد سوخت و ساز بدن نيز نقش موثري دارند. ويتامين B۱۲ که نام ديگر آن کوبالامين است گاهي در اثر برخي عوامل از جمله رژيم هاي غذايي گياهي، مصرف سيگار، بيماري هاي کبدي، بارداري و... در بدن کاهش مي يابد و اين کمبود عوارضي مانند کاهش وزن، کم خوني، بي اشتهايي، کاهش تمرکز، ضعيف شدن سيستم ايمني، پرخاشگري، گيجي، بيقراري و افسردگي را در پي دارد. ويتامين B۱۲ براي شکل گيري گلبول هاي قرمز خون ضروري است و کمبود آن باعث بروز مشکل در انتقال و جابجايي اکسيژن مي شود. اين اختلال منشاء بروز مشکلات رواني مانند افسردگي است.
درمان کمبود ويتامين B۱۲
درمان کمبود ويتامين B۱۲ با توجه به دليل پديدآورنده اين کمبود صورت مي گيرد. اگر مشکل در جذب ويتامين B۱۲ باشد، تجويز ويتامين لازم است. براي اين منظور پزشک يا متخصص تغذيه به بيمار تزريق يا استفاده از قرص هاي ويتامين را توصيه مي کند. در برخي افراد مصرف مکمل ويتامين B۱۲ براي درمان توصيه مي شود. اگر در برنامه غذايي تان از محصولات غذايي حيواني استفاده نمي کنيد (گياهخوار هستيد) و به اين دليل دچار کمبود ويتامين B۱۲ شده ايد، بايد از طريق مصرف مکمل ها اين کمبود را برطرف کنيد و در کنار مکمل از قرص ويتامين B۱۲ و يا تزريق آن نيز استفاده کنيد.
مواد غذايي حاوي ويتامين B۱۲
مصرف به اندازه و کافي گوشت، مرغ، غذاهاي دريايي، شير، پنير و تخم مرغ از کمبود اين ويتامين جلوگيري مي کند. اگر از محصولات غذايي حيواني استفاده نمي کنيد، بايد طبق نظر و توصيه متخصص تغذيه مورد درمان قرار بگيريد. اگر دچار علائم کمبود ويتامين B۱۲ شده ايد وقت را تلف نکنيد و هر چه سريع تر موضوع را با يک متخصص تغذيه در ميان بگذاريد تا بعد از انجام آزمايش خون و تعيين سطح B۱۲ خون، اقدامات درماني لازم انجام گيرد.